پنجشنبه ۰۸ خرداد ۱۴۰۴ - 
ساکنین اولیه ایران قبل از آریایی ها:
یافته‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که انسان اولیه، حداقل از حدود دو میلیون سال پیش در آسیا می‌زیسته اند، ولی در ایران (ابزار‌های سنگی کشف شده در «پادگانه»های اطراف کشف‌رود خراسان) حداکثر حدود ۷۰۰ هزار تا یک میلیون سال قدمت دارند. شواهد غار‌های دربند رشی در گیلان و قلعه‌کرد در قزوین نشان از حضور انسان‌ها بین ۲۰۰-۴۰۰ هزار سال پیش دارد. اخیرا نیز آثاری از وجود انسان‌های نئاندرتال مربوط به ۴۰ -۸۰ هزار سال پیش در غار قمری خرم‌آباد (غار قمری به همراه پنج غار و پناهگاه دیگر با آثار پیش از تاریخ در دره خرم‌آباد) کشف شده است. یکی از مهمترین دستاورد‌های این کاوش، کشف لایه‌های برجای مانده از دوره پارینه‌سنگی میانه بوده که سطوح استقراری با پراکنش دست‌ساخته‌های سنگی و استخوان و همچنین بقایای زغال شناسایی شده است. این یافته‌ها می‌توانند درباره شیوه زندگی انسان‌های آن دوره (به‌احتمال بسیار از گونه نئاندرتال) در این غار و دره خرم‌آباد اطلاعاتی به ما بدهند. ابزار‌های سنگی و ضایعات تراش، تولید ابزار با قلوه‌سنگ‌های چخماق بستر رودخانه گلال و دامنه‌های کوه کمرسیاه و مخمل‌کوه، بقایای سکونت از دوره مس‌سنگی، آثار اجاق سنگ‌چین شده، قطعات سفال منقوش و سفال‌های ساده و زمخت با آمیزه گیاهی، بقایای دام اهلی مثل بز و گوسفند یافت شده است. بررسی سفال‌های منقوش، نشان از شباهت‌های نزدیک با سنت سفالگری آن دوره در خوزستان دارد. این یافته‌ها کمک می‌کند تا شبکه‌های ارتباطی و تبادلات فرهنگی بین جوامع پیش از تاریخ منطقه بشکل بهتری درک شوند.
کد خبر: ۳۹۷۷۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۶
ارباب نیا، معاون میراث فرهنگی البرز:
معاون میراث فرهنگی البرز با بیان اینکه تاکنون تنها ۱۰ درصد محوطه ازبکی کاوش شده است؛ گفت: به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم برای نگهداری از بنا‌ها و اشیایی که از زیر خاک بیرون می‌آید؛ فعلاً شرایط کاوش جدید در محوطه ازبکی وجود ندارد. با پایان فصل هشتم‌کاوش‌ها، خاک و نخاله‌های اضافی از محوطه جمع آوری شده و با انتخاب پیمانکار مناسب برخی اقدامات از جمله مرمت بخش‌هایی از محوطه در حال انجام است. نام ازبکی برگرفته از روستایی به همین نام است که احتمالا از دوران صفویه به بعد "یوز بیگی" بوده و با گذشت زمان به" اوز بیگی "و" ازبکی" تغییر یافته است. این محوطه باستانی مهم در سال ۱۳۵۲ به شماره ۹۵۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
کد خبر: ۳۹۶۵۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۷
سرنوشت نخستین دانشگاه‌های بین‌المللی جهان:
ربع رشیدی تبریز دانشگاه ۷۰۰ ساله ایرانی است که زیرخاک و در میان یک پمپ گاز، یک زمین فوتبال و خانه‌هایی که یقه آن را چسبیده‌اند، مدفون مانده است. کاوش‌های باستان‌شناسان ایرانی و آلمانی هنوز نتوانسته دانشگاه مدفون «ربع رشیدی» را از خاک بیرون بکشد. ربع رشیدی ۱۳ هکتاری، در خیابان عباسی تبریز واقع شده، در محله تاریخی «باغ میشه»، که پشت یک ایستگاه پمپ گاز و در میان حصاری پنهان مانده است. ربع رشیدی که جزو نخستین دانشگاه‌های بین‌المللی جهان معرفی شده است، حدود ۷۵۰ سال پیش، در دوره غازان‌خان ایلخانی توسط خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی، وزیر معروف و علم‌دان دوره مغول‌ها، در شهر تبریز ساخته شد. محوطۀ آن، دهم آذرماه ۱۳۵۴ به شماره ۹۴۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و عرصه و حریم آن در ۲۳ مرداد ۱۳۷۸ از سوی اداره کل ثبت آثار کشور به ثبت رسید.
کد خبر: ۳۹۶۵۶۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۷
بازگشت رئیس جمهور از آمریکا:
رئیس جمهور در بازگشت از نیویورک یک مجموعه تاریخی ارزشمند متعلق به ایران را به کشور بازگرداند.این الواح بیشتر به خط میخی و زبان عیلامی و یا آرامی در اشکال و ابعاد مختلف هستند که موضوعات آنها عمدتاً درباره مدیریت منابع، راه‌ها، روابط اجتماعی، مایحتاج اساسی زندگی، دستمزدها و اقتصاد جامعه هخامنشی در زمان داریوش اول است.در اسفند ۱۳۱۱ خورشیدی در کاوش‌های باستان‌شناسی باروی تخت جمشید حدود ۳۰ هزار لوح گلی مربوط به دوره هخامنشی به خط میخی توسط گروه باستان‌شناسی موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو کشف شد. در سال ۱۳۱۴ خورشیدی پس از توافق دولت وقت ایران با موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو مقرر شد الواح برای ترجمه و مطالعه محتوای آن به موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو به امانت سپرده شود که روند استرداد آنها هم‌چنان ادامه دارد.
کد خبر: ۳۹۶۲۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۵
داریوش فرمانی مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه:
مدیرکل میراث فرهنگی استان کرمانشاه از کشف چهارهزار مُهر گِلی با قدمت حدود پنج‌هزار سال در تپه تیلینه کرمانشاه خبر داد و گفت: «مجموعه مهرهای جدید مکشوفه از تپه تیلینه حلقه جدیدی از زنجیره مدیریت اداری هزاره پنجم تا دوم قبل از میلاد را در زاگرس مرکزی نشان می‌دهد.»
کد خبر: ۳۹۶۱۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۹
آغاز سال ۱۵۹۸ دیلمی:
طبق گاهشماری قدیم گیلان، آغاز سال نوی دیلمی در نیمه مردادماه با مراسم «نوروزبل» در کوه‌های دیلمان و املش آغاز می‌شود و امسال آغاز سال ۱۵۹۸ گیلانی است. این آیین در فهرست آثار ملی با شماره ۱۳۷۱ به ثبت رسیده و جشن سال نوی گیلانیان، کهن‌ترین سال‌شمار ایرانی محسوب می‌گردد.
کد خبر: ۳۹۵۷۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۱۷
ضرغامی وزیر میراث فرهنگی و گردشگری:
وزیر میراث فرهنگی در گردهمایی سالانه باستان شناسان با انتقاد از بودجه این وزارتخانه گفت ۱۹ هزار تپه تاریخی در کشور داریم، اما پول نداریم حتی دور آنها را فنس کشی کنیم و .... باید به آقای ضرغامی گفت، ما که به رسم همسایگی با اخوی بهروز وثوقی (همسایه مشترک ما و شما) گفته بودیم حضرتعالی وزیر اشتباهی هستی و سوراخ دعا را گم کرده ای، اما شما نشنیدی. ما که گفته بودیم وزارت اسم نیست و توانمندی می‌خواهد و شما نشنیدید. ما که گفته بودیم شهوت قدرت و دیده شدن بعضی از دوستان، باعث خوابیدن کل کار دستگاه‌ها وزارتخانه‌ها می‌شود و با این حرف حتی بده هم شدیم (دفتر شما تقاضا‌های ملاقات و نامه‌ها را هم جواب نمی‌داد). ما که گفته بودیم سید عزت‌الله، اما تو نشنیدی. وقتی وزیر شدی همه چیز هم یادت رفت. انگار نه انگار که در خیابان پاستور ساختمان سفید دست راست میهمان دعوت می‌کردی؟ همان ساختمانی که آقای حسین آقا نامی هم زیاد رفت و آمد داشت. اما انگار نه انگار. سید عزت الله، مردمی بودن، نشستن پشت موتور و حضور در مسجد امام موسی کاظم و خرید از سوپر نزدیک بیمارستان مهر نیست. به فکر دین و عاقبتت بیشتر باش. داری وزارتخانه را به قهقرا می‌بری سید.
کد خبر: ۳۹۴۱۵۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۵
لیارسنگ بن دهکده پر رمز و راز رانکو:
کشف گور دختر ۱۳ ساله املشی یکی از آثار یافته شده در دهکده تاریخی اشکانی روستای لیارسنگ بن املش است که پژوهشگران و تاریخ نگاران پس از کاوش‌های فراوان به تازه‌های قابل تاملی دست یافتند.
کد خبر: ۳۹۲۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۰۱
خصوصی‌سازی به شیوه ایرانی؛
دولت همواره دنبال پوشش کسری بودجه و کاهش بار مالی خودش بوده که در همه واگذاری‌ها رد آن را می‌توان پی گرفت. یعنی خصوصی‌سازی به عنوان سیاست اصلاحی برای اصلاح عملکرد دولت و توسعه بخش خصوصی به کار برده نشده است. دولت فاقد توانمندی لازم برای قیمت‌گذاری درست و واقعی شرکت‌ها بوده است. بسیاری از این شرکت‌ها با مشکلات مالی و حقوقی حل و فصل نشده واگذار شده‌اند. بعضا صورت‌های مالی یا جریان وجوه دارای مغایرت بوده است. تقریبا در همه موارد خصوصی‌سازی این ناتوانی در دولت مشهود و پررنگ است.
کد خبر: ۳۹۱۴۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۳۰
تعرض به بناهای تاریخی؛
ساخت کارخانۀ سنگ شکن در حریم درجه یک و بخش جنوبی و جاده کشی در باختر (غرب) آتشکدۀ ساسانی «گِرِه» که نزدیک یک دهه پیش آغاز و هم اینک گسترش فراوانی پیدا کرده، تهدیدی جدی برای یادگار ساسانیان است و دست درازی (تعرض) آشکار به بنای ملی به شمار می رود.
کد خبر: ۳۹۰۵۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۷
ابهام پشت «سد چمشیر»؛
می‌دانیم سه حکومت فرامنطقه‌ای فلات ایران (عیلامیان، هخامنشیان و ساسانیان) در جنوب ایران شکل گرفتند. به گواه آرای محققان، سهم عمده در برآمدن این حکومت‌ها با "جوامع کوچ‌رو" بوده است. در هزارۀ گذشته هم سرنوشت سلسله‌های حکومتی ایران با جوامع کوچ‌رو در هم تنیده بوده است. در واقع، تا پیش از دوران جدید، کوچ‌روی و کوچ‌نشینی بخش مهمی از حیات جوامع انسانی فلات ایران و از اقتضائات زیستن در این سرزمین بود. منطقۀ چمشیر بخشی از زیستگاه این‌گونه جوامع کوچ‌رو بوده و آثار زیست آنها در جای‌جای آن مشهود است. همین نکته نشان می‌دهد که استقرارگاه‌های کشف‌شده در این منطقه و مطالعۀ این شیوۀ زیستن تا چه پایه اهمیت دارد و نباید از مسؤولیت مطالعۀ آنها شانه خالی کرد. مدیر پیشین پروژه مطالعات باستان‌شناسی چمشیر اعلام کرد: می‌خواهند پروندۀ منطقه‌ای بکر از نظر باستان‌شناسی که می‌توانست پاسخگوی پاره‌ای از ابهام‌های تاریخی و فرهنگی این سرزمین باشد را با وضعی نامطلوب ببندند.
کد خبر: ۳۸۶۱۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۰۳
تناقضات ادامه دار درباره سد چشم شیر:
یک باستان‌شناس با اشاره به کاوش‌های انجام‌گرفته و کشفیات باستانی در سال‌های اخیر در منطقه "چمشیر" گفت: آبگیری این سد علاوه بر تخریب زیست‌محیطی به‌واسطه شوری آب، بخش بزرگی از تاریخ ایران را که طی کاوش‌های اخیر به دست آمده است، غرق خواهد کرد.
کد خبر: ۳۸۵۹۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۰/۲۵
آغاز کاوش‌های باستان شناسی بندر نجیرم؛
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان بوشهر از آغاز عملیات کاوش‌های باستان شناسی در بندر تاریخی نجیرم واقع در نزدیکی بندر دیلم با قدمت هزار سال تجارت دریایی در منطقه خلیج فارس خبر داد.
کد خبر: ۳۷۳۲۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۳۰
کاوش‌های باستان شناسی؛
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی گفت: در حال حاضر پنج هیئت باستان‌شناسی در محوطه‌های تاریخی اطراف سد کانی‌سیب پیرانشهر مشغول انجام مطالعات نجات‌بخشی هستند.
کد خبر: ۳۶۷۴۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۲۰
سالروز درگذشت دکتر شیرازی؛
۱۴ سال پیش مجموعه هنرپژوه نقش جهان فرهنگستان هنر در تهران میزبان بزرگداشت دکتر باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی، استاد پیشکسوت معماری و مرمت بود. جلسه ای که ضمن نکوداشت ایشان، شاهد درگذشت ناباورانه دکتر آیت‌الله‌زاده شیرازی بود.
کد خبر: ۳۵۵۷۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۹
کاوش‌های باستان‌شناسی؛
معاون میراث فرهنگی استان تهران می‌گوید: کاوشی در مسجد جامع انجام نمی‌شود و باستان‌شناسی در آنجا حضور ندارد. آنجا فقط پوسته سیمانی جمع‌آوری می‌شود و مرمتگران آجرهایش را شستشو می‌دهند و بندکشی دوباره می‌کنند.
کد خبر: ۳۵۴۹۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۳
گورستان‌های دوره ساسانی؛
مهدی عابدینی عراقی، باستان شناسی اهل مازندران با گرایش باستان شناسی پیش از تاریخ و با کارنامه کاوش بالغ بر ۳۰ محوطه باستانی عموما مستقر در شمال کشور و سوادکوه، صحبت‌های جالبی در خصوص یافته‌ها و کشفیات باستانی شمال کشور دارد. این در حالی است که بظاهر، کمتر آثار باستانی مربوط به شمال کشور، مورد توجه عموم قرار گرفته است.گورستان‌ها ازجمله بخش‌هایی هستند که اطلاعات زیاد و جالب توجهی از شیوه زندگی و آیین‌های مردمان گذشته در اختیار ما می‌گذارند بنابراین کاوش و تحقیق در آنها همواره با شگفتی‌های مختلف همراه است. درخصوص کشفیاتی که در کاوش‌هایتان در گورستان‌های شمال کشور داشتید، برایمان بگویید. در گورستان لفورک در شهرستان سوادکوه استان مازندران با دو دوره روبه رو بودیم. یک دوره به عصر آهن بازمی‌گشت که در سال‌های ۸۳ و ۸۴ و ۸۷ کاوش شد. این گورستان همانند سایر گورستان‌های شمال ایران بود و نوع تدفین‌ها در آن به صورت جنینی، خوابیده به پهلوی چپ و راست و طاق باز بود. آثاری که بدست آوردیم نیز همانند سایر گورستان‌ها بود اما کشف شئی خاص فرضیه‌ای درخصوص این گورستان مطرح کرد. در یکی از قبرها شئی پیدا کردیم که نقش شتر دوکوهانه بر روی آن بود. نباید فراموش کرد که شتر دوکوهانه بومی ایران نیست و از شمال ایران و چین و مغولستان می‌آید. درواقع آنچه در دشت مغان شاهد هستیم از شرق به آن منطقه آمده است و خواستگاه شتر دوکوهانه شرق و شمال شرق ایران است. حتا اگر در طرح‌های تخت جمشید هم دقت کنیم شاهد آن خواهیم بود که شتر دوکوهانه توسط بلخی‌ها و باختری‌ها آورده شده است. از این رو دیدن نقش شتر دوکوهانه در گورستانی در جنگل‌های مرکز مازندران و شمال کشور عجیب بود.
کد خبر: ۳۴۸۳۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۰۶
در پی کشف غار مربوط به انسان‌های اولیه؛
فرزانه مدیرکل میراث‌فرهنگی مازندران گفت: در پی کاوش‌های باستان‌شناسی در این غار در بهشهر که هوتو نام دارد مشخص شده است که محل قدیمی‌ترین سکونتگاه انسان‌های اولیه بوده است،
کد خبر: ۳۴۴۶۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۰۸
معاون میراث‌فرهنگی استان بوشهر:
معاون میراث‌فرهنگی استان بوشهر از برخورد قاطع و قانونی با تخریب کنندگان محوطه بندر تاریخی نایبند در شهرستان عسلویه خبر داد.
کد خبر: ۳۳۹۶۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۷
وزیر میراث فرهنگی:
علی‌اصغر مونسان عنوان کرد: مؤسسه ایران‌شناسی بریتانیا در تهران در گذشته محل استقرارهای گروه‌های باستان‌شناسی و ایران‌شناسان بریتانیایی بود که برای مطالعه، بازدید، بررسی‌های میدانی و کاوش باستان‌شناسی به ایران می‌آمدند.
کد خبر: ۳۳۹۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۶